Φρένο στις διώξεις για χρέη σε εφορία και δημόσιο - Ποιοι γλιτώνουν τα δικαστήρια

 Το κίνητρο για να ενταχθούν σε ρυθμίσεις για να γλιτώσουν τις ποινικές διώξεις για χρέη τους που έχουν βεβαιωθεί στην εφορία είναι ληξιπρόθεσμα πάνω από 4 μήνες, ενεργοποιεί -και αναδρομικά- με απόφαση που εξέδωσε ο διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, Γιώργος Πιτσιλής.

Με το βάση τον νόμο 5193/2025 που ψηφίστηκε τον Απρίλιο (άρθρο 227) βελτιώνεται για τον οφειλέτη το νομικό πλαίσιο σχετικά με το ποινικό αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο και τρίτους.

Η νέα διάταξη ρυθμίζει τις συνέπειες της υπαγωγής σε ρύθμιση οφειλών ή της αναστολής είσπραξης οφειλών, στην άσκηση ποινικής δίωξης. Συγκεκριμένα, προβλέπει ότι σε περίπτωση υπαγωγής σε ρύθμιση καταβολής οφειλών ή αναστολής είσπραξης, η ποινική δίωξη αναστέλλεται για όσο διάστημα διαρκεί η ρύθμιση ή η αναστολή, ενώ σε περίπτωση ολοσχερούς εξόφλησης το αξιόποινο εξαλείφεται.

Από την άλλη, όμως, καθορίζει τη διαδικασία που ακολουθείται σε διάφορα στάδια (πριν ή μετά την υποβολή αίτησης προς τον Εισαγγελέα, πριν ή μετά την άσκηση ποινικής δίωξης), την υποχρέωση ενημέρωσης του Εισαγγελέα σε περίπτωση απώλειας της ρύθμισης, ενώ προβλέπει και αναστολή της παραγραφής του ποινικού αδικήματος κατά τη διάρκεια της ρύθμισης.

…και αναδρομικά!

Σύμφωνα με την απόφαση Πιτσιλή, το μέτρο αφορά οφειλέτες (φυσικά πρόσωπα και νομίμους εκπροσώπους ή μέλη οφειλετών νομικών προσώπων) που έχουν ποινική ευθύνη για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο και τρίτους.

Η νέα διάταξη διευρύνει το πεδίο εφαρμογής, καθιστά σαφέστερες τις διαδικασίες και ενισχύει τα κίνητρα για την υπαγωγή σε ρύθμιση και την εξόφληση των οφειλών.

Τυπικά ότι οι νέες διατάξεις εφαρμόζονται αναδρομικά, από την 11η Απριλίου 2025 που ψηφίστηκε ο νόμος 5193.

Πρακτικά, όμως, λόγω της αναδρομικής ισχύος της επιεικέστερης διάταξης ποινικού νόμου κατά το άρθρο 2 του νέου Ποινικού Κώδικα, οι νέες διατάξεις καταλαμβάνουν και όλες τις εκκρεμείς κατά την 11η Απριλίου υποθέσεις.

Βασικές καινοτομίες που εισάγονται με τις νέες διατάξεις είναι οι εξής:

α) διευρύνονται οι λόγοι αναστολής της ποινικής δίωξης καθώς και αναβολής εκτέλεσης/διακοπής της ποινής, καθώς, σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, τις έννομες συνέπειες αυτές επιφέρει πλέον όχι μόνο η υπαγωγή των οφειλών σε ρύθμιση αλλά και η αναστολή είσπραξης αυτών.

β) θεσπίζεται -για πρώτη φορά αλλά υπό προϋποθέσεις- ότι η υπαγωγή σε ρύθμιση "τμηματικής" καταβολής οφειλών, αποτελεί ικανό λόγο ώστε οι αρμόδιες υπηρεσίες της Φορολογικής Διοίκησης να μην αποστείλουν αίτηση ποινικής δίωξης προς τον αρμόδιο Εισαγγελέα Πρωτοδικών.

γ) η αίτηση ποινικής δίωξης «παγώνει» και σε περίπτωση ένταξης του συνόλου των οφειλών σε αναστολή είσπραξης.

Ποιες διώξεις «παγώνουν»

Με βάση τα παραπάνω, οι αρμόδιες Υπηρεσίες της Φορολογικής Διοίκησης οφείλουν:

α) Στις περιπτώσεις όπου το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών έχει ήδη υπαχθεί σε ρύθμιση ή αναστολή είσπραξης, η οποία βρίσκεται σε ισχύ, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, ανεξαρτήτως αν η υπαγωγή στη ρύθμιση ή η αναστολή είσπραξης έλαβε χώρα πριν ή μετά την πάροδο τεσσάρων (4) μηνών αφότου το χρέος κατέστη ληξιπρόθεσμο, να μην προβαίνουν σε αποστολή αιτήσεων ποινικής δίωξης για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο και τρίτους.

β) Να αποστέλλουν στον αρμόδιο Εισαγγελέα αμελλητί αιτήσεις ποινικής δίωξης για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο και τρίτους σε περίπτωση απώλειας της ρύθμισης ή η αναστολή είσπραξης δεν βρίσκεται πλέον σε ισχύ.

γ) Να ενημερώνεται αμελλητί ο αρμόδιος Εισαγγελέας σε περίπτωση που έχει υποβληθεί αίτηση ποινικής δίωξης και το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση καταβολής χρεών ή τελούν σε αναστολή είσπραξης.

δ) Να ενημερώνεται αμελλητί ο αρμόδιος Εισαγγελέας σε περίπτωση που έχει υποβληθεί αίτηση ποινικής δίωξης και σε περίπτωση απώλειας της ρύθμισης ή παύσης αναστολής είσπραξης των οφειλών.